TRẺ MÃI KHÔNG GIÀ

Nhớ lúc còn bé, tôi thấy mấy anh học lớp 12, hồi xưa gọi là đệ nhất, sao mà người lớn thế, đứng đắn, đạo mạo, áo bỏ trong quần, chững chạc cứ như khứa lão hăm mấy ba mươi tuổi. Nhưng đến khi mình học lớp 12, tôi thấy mình không “già” như thế, mà sau khi lớn tuổi hơn nữa, nhìn lại, tôi càng thấy sao lũ học sinh trung học hồi đó con nít quá xá cỡ. 

Khi vào đại học - xa nhà không còn sợ bị mẹ la - tôi cùng bạn bè để tóc dài thòn lòn cho đúng mốt đương thời. Thế nhưng, công tử Đà Lạt xuống Sài Gòn đi học, trời nóng bức mặt mũi đỏ hồng, có kẻ xấu mồm còn bảo tóc dài má đỏ trông như con gái làm tôi phải ráng để thêm tí ria mép cho ra vẻ nam nhi. Ria mép tài tử xi-nê thượng thặng Clark Gable sao trông bảnh chọe, thế mà râu tôi dưỡng mãi cũng chỉ lún phún vài sợi, để dài ra mà lưa thưa trông rất khiếp, nên tôi phải cẩn thận cắt tỉa từng cọng cho dài đúng hai mi-li-mét rưỡi để được một thoáng chững chạc. Phiền thế, nên tôi đã nghĩ cả đến hay là mình dùng thuốc mọc tóc cho người hói đầu để có bộ ria xôm tụ hơn? Nghĩ là một chuyện nhưng làm là một chuyện hoàn toàn khác. Tôi chưa bao giờ dám thử thuốc ấy, nhưng mà lỡ nghĩ về nó hơi nhiều nên một hôm bị cơn ác mộng thấy mình ngủ dậy râu ria xồm xoàm dài tới đầu gối như lão phù thủy đi nhát trẻ con trong truyện cổ tích. Kinh hãi quá, thôi thì tôi quyết định kệ bố nó, râu lơ thơ tơ liễu mà ráng tỉa cho đều cũng tạm được rồi. 

Lúc mới vào Sài Gòn, tôi đến ngân hàng Việt Nam Thương Tín mở một trương mục tiết kiệm để giữ tiền tiêu xài hàng tháng. Cô thư ký trẻ măng xinh đẹp, chắc cũng con nít cỡ như tôi, niềm nở đón chào, dạ thưa ông, ông cần chi. Ô, nó gọi mình bằng ông! Tôi vừa mừng rỡ, vừa bối rối, lắp bắp giải thích tôi muốn mở một tài phiệt, ấy không, tài khoản chứ. Hình như tôi run quá nên đã nói tầm bậy, nhưng không sao, cô nàng xinh đẹp hiểu tôi ngay. Hôm ấy về nhà, tôi ngắm nghía mình mãi trong gương, tay vân vê ria mép.  À, ta là ông đây, mông-xừ, mít-tơ, không phải chú con nít đâu nữa nhe. 

Lại còn nhớ lần đầu tiên chở đào đi dạo đường phố chiều chủ nhật, cô bé ngồi phía sau, hai tay vòng ôm thật chặt eo tôi, ngả đầu vào tấm lưng xương xẩu của tôi, mắt nhắm nghiền để mặc tôi lượn lờ chiếc Honda trên phố. Tôi cảm thấy như thiên hạ ai cũng đang nhìn mình phê phán hai đứa con nít mũi xanh thò lò mà cũng bày đặt bồ bịch. Cô nàng phía sau mắt nhắm nghiền nên coi thiên hạ như đồ bỏ - hình như cô biết thế nên đã áp dụng chiến thuật này. Chỉ mình tôi là lãnh đủ. Mắt tôi điều tiết ở vô cực vừa đủ nhìn thấy dòng xe cộ để lưu thông an toàn, tôi gồng mình tự nhủ, ê mình là ông rồi chứ bộ, lại còn ria mép hai mi-li-mét rưỡi nữa, cứ coi thiên hạ như đồ bỏ đi thôi. Những lần sau đó, tôi mang kiếng đen to bản bằng nửa cái mặt để dễ dàng coi thiên hạ như đồ bỏ hơn. 

Ấy, cái quá trình trưởng thành nó gay như thế đấy các bạn ạ. Nói hơi quá chứ có lúc lại còn cảm thấy như chú bé Bambino qua tiếng hát lẫy lừng Dalida:

Avec tes cheveux si blonds

(Bambino, bambino)

Tu as l’air d’un chérubin

(Bambino, bambino)

Vas plutôt jouer au ballon

(Bambino, bambino)

Comme font tous les gamins… 

Cả đến nhiều năm sau, khi ra đi làm công nhân viên nhà nước, mặt mũi tôi vẫn còn non choắt như thư sinh. Cộng thêm thời xã hội chủ nghĩa vinh quang cuối thập niên 70 thiếu ăn, thiếu uống, nên cái hốc hác lại càng làm cho tôi xanh xao ít vẻ người lớn hơn nữa. Đi họp bàn việc thiết kế công trình thì tay ôm bản vẽ, túi áo dắt đầy viết xanh đỏ, mồm cũng bập bẹ thuốc lá, mắt nheo, mày nhíu cho ra vẻ chuyên gia hơn. Được cái là đi cùng phái đoàn thì cho dù còn sực mùi con nít, tôi cũng hoà vào nhóm dễ dàng. Chỉ khổ cái là khi phải đi thực địa một mình, tôi phải ráng đứng ngồi, nói năng, thậm chí kể cả hít thở, cho ra vẻ người lớn, nếu không thì sẽ phiền phức ngay, chẳng hạn có lần tôi đang kiểm tra mấy cái bảng điện trong Viện Bảo Tàng Thành Phố bị một bà cán bộ khăn rằn hộc tốc chạy tới the thé hạch hỏi cậu kia vào đây phá phách gì thế. 

Mười lăm năm gian khổ trong một thời chật vật, mặt tôi xạm đen vì nắng lao động, da nhăn nheo trong suy dinh dưỡng, má hóp lại trông già đi hết còn dáng vẻ thư sinh. Không ai bảo tôi còn trẻ nữa. Tôi đã thành khứa lão, một vợ hai con, xông xáo đầu này, đầu kia, làm đủ thứ nghề chính, nghề phụ, tay trái, tay phải để kiếm sống. 

Thế rồi gia đình tôi đi định cư ở Mỹ. Phải nói là bơ sữa nó biến đổi con người. Tôi lên cân trở lại, trắng trẻo ra, và, lạ kỳ thay, trở lại hình dáng trẻ măng như ngày xưa. Không trẻ con như chú bambino, nhưng trẻ nhiều khiến khối người Mỹ tưởng lầm. Được cái đi làm áo quần chững chạc, giầy xi-ra bóng loáng, vét-tông ca-vát hẳn hoi nên không hề bị mụ cán bộ khăn rằn nào hạch hỏi. 

Tôi đi thanh tra công trường luôn được những lão cai thầu kêu là young man (anh chàng trẻ). Ban đầu, trông những lão này tóc bạc da nhăn tôi nghĩ chắc họ già lắm. Nhưng rồi thấy họ khoe nói bốn năm năm nữa tao về hưu thì mới biết họ trẻ hơn mình. Tôi nói với lão, tôi già hơn ông đấy nhe. Lão lắc đầu không tin. Tôi phải thao thao kể những chuyện phim TV Mỹ tôi thích coi ở Việt Nam thời những năm 60 như Combat, Bewitched, Gunsmoke, Adam’s Family… để chứng minh khiến lão trợn mắt hết hồn. 

Người Mỹ thường trông già hơn tuổi so với người Á châu. Ai đó nói với tôi, nếu vẽ đồ thị hàm số của già nua (trục y) so với tuổi của người Á châu (trục x) thì đường biểu diễn sẽ chạy nằm ngang ở dưới thấp rất lâu trước khi vụt lên, trong khi của người Mỹ nó sẽ lên dốc từ từ liên tục theo hình tuyến tính. Tôi có cô em đã hơn năm mươi tuổi mà vẫn bị hỏi bằng lái xe để chứng minh đủ 21 tuổi khi đi mua rượu ngoài chợ. Nhưng Mỹ cũng có những người trông rất trẻ, chẳng hạn như một số các siêu mẫu hoặc minh tinh điện ảnh, nhìn hình trong báo chí hoặc trên ti-vi trông rất trẻ trung lộng lẫy. Phải nói là sự sung túc và giàu sang cũng giúp đỡ phần nhiều vì người nghèo khổ lam lũ khó mà trông trẻ được. 

Con người e sợ và bị ám ảnh bởi viễn ảnh già nua. Đề tài đi tìm suối nguồn tươi trẻ được con người triển khai dẫy đầy trong phim truyện. Thuốc chống nhăn, mịn da, quảng cáo nhan nhản khắp nơi, làm từ những nguyên liệu thần kỳ như trái dưa vàng miền quê nước Pháp ông bác sĩ ti-vi nào đó khăng khăng là linh nghiệm, mại dô, mại dô. Thẩm mỹ viện xoa tay hốt bạc với những phương pháp hút mỡ, căng da, chích bô-tốc, tân trang toàn bộ. Tôi có một nữ đồng nghiệp người đông Âu, cô ta khá lớn tuổi và có lần tâm sự nỗi thù ghét cái già sắp đến của mình, với một thoáng cam chịu vì không biết phải đương đầu làm sao. Tôi nói với cô đấy là thực tế của đời sống, chuyện phải xảy ra thôi, quan trọng là phải chấp nhận và đối lại như thế nào. Ông anh tôi bẩy mươi tuổi thế mà khi họp mặt với bạn bè hồi xưa cũng nhảy múa hát hò như thời trai trẻ làm ai nấy cũng ngạc nhiên. Trẻ trong tinh thần sẽ làm cho mình trẻ trung mãi. 

Người Mỹ đoán tuổi tôi trật lất có khi cả đến mười năm trẻ hơn. Thế nhưng tôi cũng lớn tuổi rồi và đôi lúc đã cảm thấy già nua mệt mỏi. Công việc bề bộn, âu lo, xì-trét làm cho con người cảm giác như thế, thật là dễ gây trầm cảm. Những lúc ấy, tôi ngắm mình trong gương và nhìn thấy những vết nhăn dưới cổ, ở đuôi con mắt, trên lưng bàn tay. Tôi chợt nhớ đến thứ kem bôi da thần kỳ từ trái dưa vàng của lão bác sĩ ti-vi bên trời Tây. Vợ tôi    đưa ống kem Nhật Bổn của nàng mua tận Tokio bảo xài đi nè, nhưng tôi không chịu vì nó có mùi thơm phưng phức, thôi kệ cho nó nhăn chút cũng được cho ra niên trưởng lão làng hơn. Nhưng mỗi khi tôi thoải mái vui vẻ và hăng say chuyện gì đó thì thật là một cảm giác dễ chịu làm cho yêu đời. Thế thì sao ta không cố gắng luôn đạt được trạng thái này để nhìn đời bằng con mắt mầu hồng thay vì lo lắng về tuổi già sắp tới, có phải không?

Ô kê, quyết tâm năm mới đây rồi. Trẻ mãi không già, trẻ trong tinh thần làm trẻ thể xác, lo lắng chi cho mệt. Tôi gật gù đưa tay đánh dòng cuối trên ipad. Nắng chiều chiều qua cửa sổ rọi trên lưng bàn tay tôi vàng lên những nếp nhăn. Trời, nhăn dữ vậy sao ta? Chắc cũng nên cần tí bảo dưỡng thiết bị. Tôi thảng thốt chạy vào phòng trong đi tìm vợ.

    - Em ơi, cho mượn ống kem Nhật Bổn tí xíu đi !

DND